ว่าด้วยเรื่องไฟแต่ละประเภทสำคัญยังไง

“ความสูญเสีย” คือสิ่งที่เราทุกคนกลัวและไม่อยากให้เกิดขึ้น โดยเฉพาะความสูญเสียอันเนื่องมาจากอัคคีภัยหรือเพลิงไหม ซึ่งหากเกิดขึ้นแม้แต่เพียงครั้งเดียวก็อาจทำให้ที่อยู่อาศัยที่เราใช้พำนักพักพิงและทรัพย์สินอันมีค่าที่เราหวงแหน ก็ต้องมีอันพินาศสิ้นไป หรือแม้แต่ต้องสูญเสียชีวิตของบุคคลอันเป็นที่รัก รวมทั้งชีวิตของเราเองก็อาจต้องสูญสิ้นไปด้วย อัคคีภัยหรือเพลิงไหม้จึงเป็นปัญหาที่ทุกคนในครอบครัวต้องช่วยกันระวังป้องกันมิให้เกิดขึ้น  อย่างไรก็ตามในชีวิตของเรานั้นมีปัจจัยเสี่ยงมากมายที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดภัยดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นเหตุสุดวิสัยหรือจะเกิดจากความประมาทเลินเล่อก็ตามที แต่หากมีการเตรียมความพร้อมรับมือกับปัญหาที่อาจเกิดขึ้น สามารถแก้ไขสถานการณ์ได้อย่างทันท่วงทีก็อาจจะช่วยลดความสูญเสียที่อาจจะเกิดขึ้นได้ถังดับเพลิงหรือถังดับไฟนับเป็นตัวช่วยที่สำคัญในยามที่เราจะต้องเผชิญกับภัยไม่คาดฝัน

ถังดับเพลิงหรือถังดับไฟแต่ละประเภท ต่างก็มีความเหมาะสมในการใช้งานกับไฟแต่ละประเภทที่ต่างกันออกไป  ซึ่งตามข้อกำหนดมาตรฐานสากลได้แบ่งไฟเป็น 4 ประเภทคือ เอ บี ซี และดี

        ไฟประเภทเอ คือ ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงที่เป็นของแข็ง พวกวัตถุต่างๆ เช่น   ไม้ กระดาษ พลาสติก ยาง เป็นต้น วิธีเหมาะสมที่สุดในการใช้ดับไฟประเภทนี้ คือ การใช้“น้ำ” ในการดับไฟ

        ไฟประเภทบี คือ ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงที่เป็นของเหลวและก๊าซ เช่น น้ำมัน แอลกอฮอล์ ทินเนอร์ และก๊าซติดไฟทุกชนิด เป็นต้น  วิธีที่เหมาะสมที่สุดที่ใช้ดับไฟประเภทนี้ คือ การกำจัดออกซิเจนออกให้หมด ทำให้อับอากาศ โดยการคลุมดับ ใช้ผงเคมีแห้ง และใช้ฟองโฟมคลุม

        ไฟประเภทซี คือ ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงที่เป็นวัตถุที่มีกระแสไฟฟ้าไหลอยู่ เช่น อุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนิด อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ  วิธีที่เหมาะสมที่สุดที่ใช้ดับไฟประเภทนี้ คือ การตัดกระแสไฟฟ้า จากนั้นใช้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์หรือน้ำยาเหลวระเหยปลอดสารซีเอฟซี เพื่อไล่ออกซิเจนออกไป

        ไฟประเภทดี คือ ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงสารเคมีติดไฟ เช่น  ปุ๋ยยูเรียหรือแอมโมเนียมไนเตรต และผงแมกนีเซียม หรือโลหะที่ให้ความร้อนสูงเป็นต้น ห้ามใช้น้ำในการดับไฟประเภทนี้เป็นอันขาด วิธีที่เหมาะสมที่สุดที่ใช้ดับไฟประเภทนี้  คือ การทำให้อับอากาศ หรือใช้สารเคมีเฉพาะและต้องศึกษาหาข้อมูลของสารเคมี หรือโลหะแต่ละชนิดเพื่อป้องกันอันตราย  



        หลังจากที่ได้ทำความรู้จักประเภทของไฟและวิธีการดับไฟกันไปแล้ว ก็ได้เวลามาทำความรู้จักกับถังดับไฟหรือ  ถังดับเพลิงกัน  ถังดับไฟที่เรามักพบเห็นกันทั่วๆไปนั้นเป็นชนิดเครื่องดับไฟแบบมือถือ หรือ แบบยกหิ้ว เป็นถังที่มีขนาดเล็ก ประโยชน์ของมันคือการใช้ระงับไฟในเบื้องต้น ซึ่งมีมากมายหลายชนิด แต่ที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานภายในบ้านมีอยู่ 4 แบบ ซึ่งแต่ละแบบก็เหมาะกับการใช้งานที่ต่างกันไป คือ ถังดับไฟชนิดแรกเรียกว่า ฟองโฟม ซึ่งถังชนิดนี้นิยมบรรจุในถังอลูมิเนียมสีครีมหรือถังแสตนเลส มีหัวฉีดเป็นหัวฝักบัว ภายในบรรจุน้ำยาโฟมผสมกับน้ำแล้วอัดแรงดันไว้ เวลาใช้ให้ถอดสลักและบีบคันบีบ แรงดันจะดันน้ำผสมกับโฟมผ่านหัวฉีดฝักบัว พ่นออกมาเป็นฟองกระจายไปปกคลุมบริเวณที่เกิดเพลิงไหม้   ทำให้อับอากาศและขาดออกซิเจน ทำให้ไฟที่ไหม้อยู่ดับลงได้ ซึ่ง”ถังดับเพลิง”ชนิดนี้ใช้ได้ทั้งไฟประเภทเอและบี

ถังดับเพลิงชนิดที่สองเป็นชนิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ หรือ ซีโอทู ถังชนิดนี้นิยมบรรจุในถังสีแดง แต่ในต่างประเทศจะเป็นถังสีดำครับ ภายในบรรจุก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในถังที่ทนแรงดันสูง ที่ปลายสายฉีดมีลักษณะเป็นกระบอก หรือกรวย เวลาฉีดเหมือนมีหมอกพ่นออกมาเพื่อไล่ความร้อนและออกซิเจน เมื่อใช้งานแล้ว จะไม่ทิ้งคราบเหลืออยู่ และมีราคาค่อนข้างสูง สำหรับถังชนิดนี้ใช้ดับไฟประเภทบี และ ซี

“ถังดับเพลิง”ชนิดที่สามคือชนิดผงเคมีแห้ง ซึ่งถังประเภทนี้จะนิยมบรรจุในถังสีแดง ในต่างประเทศจะบรรจุในถังสีฟ้า ภายในถังจะบรรจุผงเคมีที่มีคุณสมบัติไว้หลายชนิด เวลาใช้ผงเคมีจะถูกดันออกไปคลุมไฟทำให้อับอากาศ ดูคล้ายฝุ่นละอองฟุ้งกระจายแต่จะทำให้เกิดคราบสกปรกหลังจากใช้งาน  ถังประเภทนี้ใช้ดับไฟประเภทบีได้ดี และสามารถดับไฟประเภทซีได้ด้วยเช่นกัน เพราะผงเคมีที่บรรจุภายในปราศจากพิษภัย ไม่เป็นสื่อไฟฟ้า แต่ฝุ่นที่ฟุ้งกระจายอาจสร้างความเสียหายให้แก่อุปกรณ์ไฟฟ้าราคาแพงได้ เป็นชนิดเหมาะกับการใช้งานภายในบ้าน มีราคาถูก และยังใช้ดับไฟประเภทเอได้ด้วยแต่ควรใช้น้ำดับก่อน

ถังดับเพลิงชนิดที่สี่คือถังชนิดน้ำยาเหลวระเหยฮาโลเจน บรรจุน้ำยาเหลวระเหยที่ใช้จะเป็นชนิดที่ปลอดสารซีเอฟซีซึ่งเป็นสารที่ส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมซึ่งมีด้วยกันหลายชนิด ถังดับเพลิงชนิดนี้เหมาะสำหรับใช้ดับไฟประเภทซี และ บี แต่ไม่เป็นที่นิยม มีราคาสูง

“ถังดับเพลิง”ที่ใช้กันแพร่หลายที่สุดในจำนวนที่กล่าวมาทั้งหมดคือ ชนิดที่ใช้ผงเคมีแห้ง เนื่องจากมีคุณสมบัติในการดับไฟได้ดี และใช้ดับไฟได้หลายประเภท มีราคาไม่สูง เมื่อรู้จักกับถังดับเพลิงแต่ละประเภทกันไปแล้ว เพื่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของท่าน ถังดับเพลิงจึงเป็นสิ่งที่น่าจะมีไว้ใช้งานตามโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดเพลิงไหม้ตามแต่ประเภทที่อาจจะเกิดขึ้นได้กับที่อยู่อาศัย และควรติดตั้งไว้ในที่ๆเหมาะสม หยิบใช้ได้ง่าย โดยต้องไม่ลืมศึกษาคู่มือการใช้งานและปฏิบัติตามให้ถูกต้อง เมื่อยามฉุกเฉิน”ถังดับเพลิง”จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้รอดพ้นจากหายนะได้