มาตรฐานของป้ายทางหนีไฟตามหลัก วสท.

ป้ายทางหนีไฟ

ในการติดตั้ง ป้ายทางหนีไฟ ตามอาคารสถานที่แต่ละแห่งนั้น จะต้องดำเนินการตามข้อกำหนดเรื่อง รูปแบบและขนาดของป้ายทางออกกับป้ายทางหนีไฟจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง  คือ วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (วสท.) สมอ. และกรมโยธาธิการและผังเมือง  โดยมีรายละเอียด ดังต่อไปนี้

ขนาดมาตรฐาน “ป้ายทางหนีไฟ” ตามมาตรฐาน วสท.และ สมอ.

•         กำหนดให้ความสูงใหญ่ของรูปและตัวอักษร (Font) ต้องไม่น้อยกว่า 10  ซม. โดยต้องติดตั้งโคมไฟป้ายทางออกตามทางหนีไฟทุกระยะไม่เกิน 24 เมตร แต่ถ้าระยะห่างไกลเกินกว่านั้นก็สามารถเลือกใช้โคมไฟฟ้าป้ายทางออกที่มีขนาดรูปภาพกับตัวอักษร ใหญ่ขึ้นเป็น 15  ซม. สำหรับระยะห่างได้ทุก 36 เมตร
•        ตัวอย่างขนาดมาตรฐานป้ายทางหนีไฟ ความสูง 10 ซม. ความกว้างของป้ายอย่างต่ำตามสูตรคือ 14.14 ซม. ความสูงของขอบบน 2.5 ซม. ความกว้างขอบข้างๆหรือริมป้าย 4 ซม. ความกว้างขอบแบ่งกลาง 5 ซม. ขนาดของรูปคนในป้าย 15x18 ซม.  ขนาดของรูปคน+ลูกศรหรือตัวอักษร Exit,ทางออก 15x33 ซม. เป็นต้น นอกจากขนาด 10 ซม. โดยส่วนมาก ก็จะมีอีก 2 ขนาดคือ 15 และ 20 ซม. ซึ่งขนาดอื่นๆ ที่ประกอบกัน ก็จะแตกต่างกันตามความเหมาะสมและข้อกำหนดเรื่องอัตราส่วน
•        รูปแบบมาตรฐานของป้ายเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าหรือจัตุรัส และจะใช้สีเขียว ขาว เท่านั้น ซึ่งในป้ายจะประกอบด้วยรูปคน ลูกศร หรือ ตัวอักษรข้อความว่า Exit ,ทางออก ไม่มีนอกเหนือจากนี้

•        อีกหนึ่งหน่วยงานที่ได้กำหนด มาตรฐาน การออกแบบเส้นทางหนีไฟเพื่อความปลอดภัยสำหรับอาคาร รวมถึงกำหนดขนาดป้ายทางออกทางหนีไฟและขนาดรูปแบบป้าย ตัวอักษร (Font) ขนาดความสูงไม่น้อยกว่า 15  ซม.
•        ขนาดสัญลักษณ์ คือ รูปคน ในป้าย สูง 0.15 ม. กว้าง 0.10 ม. เป็นอย่างน้อย  ขนาดสัญลักษณ์ลูกศรกับตัวอักษร Exit หรือ ทางออก  ทางหนีไฟ  รวมกันอยู่ในระยะความสูง 0.15 เมตร
•        ขอบทุกด้านของป้าย ทั้งบน ล่าง ซ้าย ขวา ต้องอยู่ห่างจากตัวอักษร สัญลักษณ์ และเครื่องหมายลูกศร ไม่น้อยกว่า 25 มม. ในขณะที่ ระยะห่างระหว่างตัวอักษรต้องไม่น้อยกว่า 10 มม. ความหนาของตัวอักษรไทยและอังกฤษก็หนาไม่น้อยกว่า 10 มม. เช่นกัน  ถ้ามีลูกศรก็ต้องอยู่ห่างจากสัญลักษณ์ไม่น้อยกว่า 25 มม.

โดยรโดยรวมแล้วจะเห็นได้ว่า ขนาดของป้ายทางหนีไฟของ วสท.สามารถมีขนาดเริ่มต้นที่ 10 ซม.ได้ เหมาะกับอาคารสถานที่ พื้นที่ขนาดเล็ก ส่วนขนาดของป้ายทางหนีไฟของ กรมโยธาธิการและผังเมืองนั้น เริ่มต้นในขนาดที่ใหญ่กว่าเล็กน้อย จึงเหมาะกับสถานที่ประเภท โรงงานอุตสาหกรรม คลังสินค้า โกดัง เหล่านี้เป็นต้น 

นอกจากเรื่องของขนาดมาตรฐานป้ายทางหนีไฟแล้ว ก็ยังมีข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ที่ควรทราบเพิ่มเติม ได้แก่

•       ในการติดตั้งเหนือประตู หรือตามทางเดิน ควรมีระยะความสูงที่  2-2.7 ม.
•      ป้ายที่ติดในตำแหน่งบริเวณเหนือประตู หรือช่องทางออก ไม่จำเป็นต้องมีสัญลักษณ์ลูกศรในป้ายก็ได้  แต่ถ้าเป็นป้ายที่ติดเป็นระยะ จากจุดที่ไม่ได้อยู่ใกล้ประตูหรือทางออก จำเป็นต้องมีสัญลักษณ์ลูกศรกำกับทิศทาง อย่างชัดเจนและถูกต้องมากที่สุด
•        ถ้ามีขอบป้าย ต้องเป็นสีขาวโปร่งแสง ไม่ว่าจะเป็นขอบต่อเนื่องทั้ง 4 ด้านของป้ายทางหนีไฟ,ขอบบนและขอบล่างของป้าย และ ขอบซ้ายขวาของป้าย ที่กล่าวมานี้ ต้องมีขนาดพื้นที่รวมไม่เกิน 20 % ของขนาดป้ายทางหนีไฟ ซึ่งไม่รวมพื้นที่ของขอบป้าย

สรุป            สรุปแล้ว ข้อกำหนดเรื่องมาตรฐานของป้าย ทั้งของ วสท.หรือกรมโยธาธิการและผังเมือง ถือเป็นข้อบังคับตามกฎหมายที่มีความสำคัญมาก ต้องปฏิบัติตามทุกข้อกำหนดอย่างเคร่งครัด ทั้งนี้ก็เพื่อให้ผู้ที่อยู่ในอาคาร ผู้ใช้สถานที่ทุกคน ได้รับความสะดวกสบายรวมถึงความปลอดภัยในชีวิตมากที่สุด เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน อีกทั้งยังแสดงให้เห็นถึงความรับผิดชอบต่อส่วนรวมของผู้เป็นเจ้าของอาคารและสถานประกอบการต่างๆด้วย