มารู้จักวิธีเลือกใช้ถังดับเพลิงกันเถอะ

คุณรู้ไหมถังดับเพลิง คือ อะไร

ถังดับเพลิงเป็นอุปกรณ์ดับเพลิงแบบเคลื่อนที่  โดยมีลักษณะแบบถังหิ้วที่มีสีแตกต่างกัน  สามารถยกเคลื่อนย้ายได้ง่าย และมีหลายขนาดด้วยกันตั้งแต่ 1 ปอนด์ จนถึง 20 ปอนด์ ภายในบรรจุสารดับเพลิงที่มีทั้งชนิดน้ำ ชนิดโฟม ชนิดผงเคมี และชนิดแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ โดยการเลือกใช้”ถังดับเพลิง”นั้นจะขึ้นอยู่กับสาเหตุเพลิงไหม้และต้นเหตุที่เกิดเพลิงไหม้   โดยปัจจุบันถังดับเพลิงถูกผลิตขึ้นมาหลากหลายประเภท  ซึ่งแต่ละประเภทจะมีหน้าที่ในการนำไปใช้งานที่แตกต่างกัน  ดังนี้

ประเภทของถังดับเพลิง ที่ต้องรู้!!!

หลายคนอาจสงสัยมานานว่าชนิดของถังดับเพลิงมีประโยชน์ต่อการดับเพลิงอย่างไร  เหตุผลสำคัญที่คนเราได้จัดประเภทถังดับเพลิงเพราะจะได้ช่วยควบคุมเพลิงไหมได้ทันเหตุการณ์และทันท่วงที สำหรับประเทศไทยมีการแบ่งชนิดของ”ถังดับเพลิง”ตามมาตรฐานของสหรัฐอเมริกา คือ NFPA 10  โดยประเภทของถังดับเพลิงจะมีระบุที่ตัวถังดับเพลิง ดังนี้

ประเภท A   จะระบุตัวอักษรตัว A สีขาว อยู่บนพื้นสามเหลี่ยมสีเขียว  สามารถดับเพลิงที่เกิดจากเชื้อเพลิงธรรมดาทั่วไป เช่น ไม้ ผ้า พลาสติก กระดาษ ยาง เป็นต้น

ประเภท B  ตัวอักษรตัว B สีขาว อยู่บนพื้นสี่เหลี่ยมสีแดง  จะมาจากของเหลวและก๊าซไวไฟ เช่น ถังบรรจุน้ำมันเชื้อเพลิงต่างๆ เป็นต้น

ประเภท C  ตัวอักษรตัว C สีขาว อยู่บนพื้นวงกลมสีฟ้า  จะมาจากอุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนิดที่มีกระแสไฟฟ้าเดินอยู่

ประเภท D  ตัวอักษรตัว D สีดำ   อยู่บนพื้นรูปดาวห้าแฉกสีเหลือง  จะมาจากโลหะต่างๆ ติดไฟได้ เช่น แมกนีเซียม โพแทสเซียม เป็นต้น

ประเภท K  ตัวอักษร K สีขาวอยู่บนพื้นที่หกเหลี่ยม สีดำ  จะมาจากน้ำมันที่ใช้ในการปรุงอาหาร

ชนิดของสารดับเพลิง

เมื่อเรารู้จักประเภทของถังดับเพลิงแต่ละชนิดกันไปแล้ว  คราวนี้ก็ถึงเวลาที่เราต้องมาทำความรู้จักกับชนิดของสารดับเพลิง  ทั้งนี้เพื่อเราจะไม่ต้องสุ่มเสี่ยงกับชีวิตในการคาดเดาเหตุการณ์เพลิงไหม้ว่าจะใช้ถังดับเพลิงได้ถูกต้องกับสถานการณ์หรือไม่  เพราะหากพลาดพลั้งใช้ถังดับเพลิงไม่ถูกกับต้นเหตุเพลิงไหม้แทนที่จะยับยั้งเหตุเพลิงไหม้ได้ทันเวลาอาจต้องพบกับความสูญเสียที่มากขึ้นก็ได้ค่ะ

1.      ชนิดผงเคมีแห้ง (ถังดับเพลิงสีแดง)  ดับได้เฉพาะถังดับเพลิงประเภท  A, B และ C  จะมีผงโซเดียมไบคาร์บอเนตอัดแก๊สไนโตรเจนภายในถังด้วยแรงดัน 195 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ลักษณะของสารดับเพลิงที่ฉีดออกมาจะเป็นฝุ่นละออง สามารถดับเพลิงไม้ทุกชนิดได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง ไม่เป็นอันตรายกับมนุษย์อีกด้วย

2.      ชนิดแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (ถังดับเพลิงสีแดง) ดับได้เฉพาะถังดับเพลิงประเภท  A, B และ C   มีลักษณะเป็นน้ำแข็งแห้งบรรจุไว้ในถังทนแรงดันสูงประมาณ 1,000 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ที่ปลายสายฉีดจะมีลักษณะเป็นกระบอกหรือกรวย เวลาฉีดออกมาจะมีลักษณะเป็นหมอกหิมะ ซึ่งจะไล่ความร้อนและออกซิเจนออกจากบริเวณเพลิงไหม้ได้

3.      ชนิดน้ำ (ถังดับเพลิงสีแดง/เงิน) ดับได้เฉพาะ”ถังดับเพลิง”ประเภท A  บรรจุน้ำประปา อาศัยแรงดันของแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์หรือไนโตรเจน โดยสะสมแรงดันประมาณ 100 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ซึ่งจะบรรจุในถังเหล็กกล้าไร้สนิม เพื่อป้องกันการกัดกร่อนและการเป็นสนิม

4.      ชนิดโฟมสะสมแรงดัน (ถังดับเพลิงสีแดง/เงิน) ดับได้เฉพาะถังดับเพลิงประเภท  A และ B เป็นสารดับเพลิงที่ประกอบด้วยน้ำยา โฟม น้ำ และอัดแรงด้วยแก๊สไนโตรเจน มีแรงดัน 100 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ลักษณะของสารดับเพลิงที่ฉีดออกมาจะมีลักษณะเป็นฟองโฟมสีขาวกระจายปกคลุมบริเวณที่เกิดเพลิงไหม้ ทำให้เกิดการอับอากาศ ขาดออกซิเจน และลดความร้อนได้

5.      ชนิดน้ำยาเหลวระเหยฮาโลตรอน (ถังดับเพลิงสีเขียว) ดับได้เฉพาะถังดับเพลิงประเภท  A  B และ C เป็นสารดับเพลิงที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพราะเมื่อถูกฉีดออกจากถังดับเพลิง จะมีลักษณะเป็นแก๊สระเหยโดยไม่ทิ้งคราบสกปรก ไม่ทำลายสิ่งของเครื่องใช้ ซึ่งในปัจจุบันที่นิยมใช้มีอยู่ 2 ชนิด ได้แก่ ชนิด HCFC-123 และชนิด BF 2000  ในการหายใจ ซึ่งคาร์บอนไดออกไซด์สามารถใช้ดับเพลิงประเภท B และ C เท่านั้นค่ะ

เมื่อเรามีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับถังดับเพลิงกันแล้ว  คราวนี้เมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินที่ไม่คาดฝันเกี่ยวกับเพลิงไหม้  ขอให้ทุกท่านใช้สติประคับประคองจิตใจเพื่อเลือกใช้ถังดับเพลิงได้ถูกต้องกับสาเหตุการเกิดเพลิงไหม้  เพื่อเราจะได้สยบปัญหาเพลิงไหม้ได้อย่างถูกวิธีค่ะ