คุณเคยรู้ข้อกฎหมายไฟฉุกเฉินในโรงงานไหม??

ว่าด้วยเรื่องกฎหมายไฟฉุกเฉินโรงงาน

การติดตั้งระบบไฟฉุกเฉินในสถานที่สาธารณะ อย่างเช่น โรงงาน เป็นสิ่งจำเป็นที่โรงงานและอาคารสถานที่ที่เกี่ยวข้องทุกแห่งต้องติดตั้ง เพื่อป้องกันอันตรายในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน เช่น ไฟไหม้ ไฟดับ ผู้อยู่ในอาคารจะได้อพยพหนีภัยออกจากอาคารได้อย่างปลอดภัย  ทั้งหมดนี้ล้วนแต่มีกฎหมายคุ้มครองและมีเจ้าหน้าที่อาคารทำหน้าที่ตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ ดังนั้น จึงต้องปฏิบัติตามกฎหมายเรื่องความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด ตามมาตรฐานของหน่วยงาน เช่น วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) และ กรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นต้น

สิ่งที่ควรทราบเกี่ยวกับมาตรฐานกฎหมายไฟฉุกเฉินของ วสท.และ กรมโยธาธิการและผังเมือง

•       ระบบไฟฟ้าแสงสว่างฉุกเฉินและป้ายไฟทางออกที่เกี่ยวข้อง ได้มีการกำหนดไว้ว่า หากเกิดเหตุการณ์ไฟดับในอาคารสถานที่ของโรงงาน สำนักงาน ห้างสรรพสินค้า โรงแรม โรงพยาบาล จำเป็นต้องติดตั้งระบบไฟฟ้าแสงสว่างฉุกเฉินที่ให้ระดับความส่องสว่างที่พื้นกึ่งกลางทางหนีไฟไม่น้อยกว่า 1 ลักซ์ โดยต้องส่องสว่างต่อเนื่องอย่างน้อย 2 ชั่วโมง ทั้งนี้ ก็เพื่อให้ผู้อยู่ในอาคารหรือโรงงาน สามารถอพยพหนีภัยออกจากอาคารได้อย่างปลอดภัยหากเกิดเหตุฉุกเฉิน เช่น ไฟไหม้ ไฟดับ ซึ่งเป็นความปลอดภัยขั้นต่ำของอาคารตามกฎหมาย
•      การให้แสงสว่างฉุกเฉิน ต้องใช้งานได้ทันทีเมื่อแหล่งจ่ายไฟฟ้าปกติล้มเหลว ขัดข้อง จากแสงสว่างสํารอง (Standby lighting) เพื่อใช้ทํากิจกรรมในโรงงานได้อย่างต่อเนื่องหลังจากระบบไฟฟ้าเป็นปกติอีกครั้ง รวมทั้งยังเป็นการใช้ในกรณีที่ต้องการหนีภัย (Escape lighting)อีกด้วย

•            ทุกโรงงาน ต้องมีแสงสว่างเพื่อหนีภัย (Escape lighting) นั่นก็คือ แสงสว่างที่จะนำทางให้ผู้คนหนีไปตามทาง ออกสุดท้ายได้อย่างปลอดภัยเมื่อมีอุบัติเหตุใดๆก็ตาม โดยจะต้องมีความส่องสว่างอย่างเหมาะสม ให้สามารถมองเห็นถึงสิ่งที่เป็นอันตราย  มองเห็นพื้นต่างระดับและการเปลี่ยนของทิศทางอย่างชัดเจน·         ความส่องสว่างขั้นต่ำของ”ไฟฉุกเฉิน”ในโรงงาน ที่บริเวณทางหนีภัย ต้องมีแสงสว่างในแนวระดับที่พื้นจนถึงเส้นกึ่งกลางของทางหนีภัย ไม่น้อยกว่า 1 ลักซ์ และที่จุดห่างกึ่งกลางระยะ 1 เมตร ต้องมีความส่องสว่าง ไม่น้อยกว่า 0.5 ลักซ์
•        พื้นที่โล่งหรือพื้นที่ขนาดใหญ่ในโรงงาน ที่ไม่มีทางหนีภัยแบบชัดเจน  ต้องมีความส่องสว่างในแนวระดับที่พื้นที่ทั่วไป ที่ไม่มีสิ่งกีดขวาง ไม่น้อยกว่า 0.5 ลักซ์ ยกเว้นพื้นที่ ที่ห่างจากผนังในระยะ 50 ซม.
•       บริเวณพื้นที่ทำงานเสี่ยงอันตรายในโรงงาน ต้องมีความส่องสว่างที่พื้นที่ทำงาน ไม่น้อยกว่า 15 ลักซ์ ที่สำคัญคือไฟฉุกเฉินต้องให้แสดงสว่างต่อเนื่อง ไม่ขาดช่วง
•        ระยะเวลาที่ไฟฉุกเฉินส่องสว่าง ต้องเป็นเวลานานระหว่าง 90-120 นาที  ซึ่งหากเป็นอาคารโรงงานขนาดใหญ่ จะมีข้อกำหนดไว้โดยเฉพาะ คือ 2 ชั่วโมงขึ้นไป  และแสงสว่างสามารถลดลงได้ ไม่น้อยกว่า 60% ของความส่องสว่างครั้งแรก
•       ระบบแสงสว่างฉุกเฉินเพื่อการหนีภัย (Escape Lighting) ไม่ให้นับเวลาสำรองจากการใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้า แต่ในขณะเดียวกัน ระบบแสงสว่างฉุกเฉินเพื่อการสำรอง (Standby Lighting) เพื่อทำกิจกรรมต่อเนื่องให้นับเวลาสำรองจากการใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้าได้
•        กรณีฉุกเฉิน เช่นมีการเปลี่ยนแหล่งจ่ายไฟปกติมาเป็นแหล่งจ่ายไฟจากแบตเตอรี่ ต้องทำงานได้อย่างสมบูรณ์ภายใน 5 วินาที
•        ตัวไฟฉุกเฉินหรือโคม ต้องมีฉลากติดเป็นภาษาไทยหรืออังกฤษ ด้วยข้อความมีความหมายตามที่กฏหมายกําหนด ได้แก่ ผู้ผลิตและรุ่น ,รายละเอียดของหลอดกับค่าการส่องสว่าง,รายละเอียดของแบตเตอรี่,ช่วงเวลาการส่องสว่าง และวันที่ผลิต
•        เจ้าของโรงงานหรืออาคาร ต้องมีสมุดบันทึก ที่แสดงรายละเอียดการติดตั้งระบบไฟฉุกเฉิน ที่มีการอัพเดตอยู่เสมอ และต้องมีผลการตรวจสอบ การทดสอบอุปกรณ์เป็นประจำ ตลอดจนการบำรุงรักษา ตามที่กฏหมายกำหนดด้วย

  สรุป กฎหมายเกี่ยวกับการติดตั้งระบบ”ไฟฉุกเฉิน”ในโรงงาน เป็นสิ่งที่เจ้าของโรงงานหรือผู้เกี่ยวข้อง ต้องศึกษารายละเอียดและปฏิบัติตาม โดยเฉพาะข้อกำหนดเรื่องความส่องสว่าง ระยะเวลาการส่องสว่างของไฟฉุกเฉิน จุดที่จำเป็นต้องติดตั้ง เหล่านี้เป็นต้น  ซึ่งจะเห็นได้ว่าในปัจจุบันแต่ละโรงงาน ก็มีหน่วยงานที่เรียกว่า เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยหรือ จป.ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในเรื่องเหล่านี้เป็นอย่างดี